Bir kadının rahmi dışında, genellikle fallop tüplerinde gelişen gebelik durumudur. Normalde, döllenmiş yumurta rahme yerleşip orada büyürken, dış gebelik sırasında bu süreç tersine işler. Fallop tüpü, yumurtalığı rahme bağlayan boru şeklinde bir organdır. Burada gelişen gebelik, tüpün yırtılmasına ve yaşamı tehdit edebilecek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Dış Gebelik Türleri
Ectopic pregnancy fallop tüpünde gelişir, ancak nadiren yumurtalıklar, karın boşluğu veya rahmin servikal bölgesinde de görülebilir. Fallop tüpü dışında gelişen gebelikler çok daha nadirdir. Ancak erken tanı konmazsa bu durum daha tehlikeli hale gelebilir.
Dış Gebelik Belirtileri
Belirtileri, normal gebelikle benzer olabilir. Ancak genellikle daha şiddetli ağrı ve kanama gibi uyarı işaretleri içerir. Erken dönemde dış gebelik, her kadında aynı şekilde ortaya çıkmayabilir. Erken belirtilerinden biri karın alt kısmında şiddetli ağrı ve pelvik bölgede hissedilen rahatsızlık olabilir. Bu ağrı genellikle tek taraflıdır ve zamanla şiddetlenebilir. Normal gebelikte kanama nadiren görülür, ancak bu gebelikte vajinal kanama olabilir.
Bu kanama genellikle kahverengimsi renkte olabilir ve ara ara hafif olabilir. Eğer fallop tüpü rüptüre olursa, iç kanama meydana gelebilir. Bu, kadının bayılmasına neden olabilir. Ayrıca, şiddetli karın ağrısı ve kan basıncında düşüş de yaşanabilir. Özellikle iç kanama durumunda baş dönmesi ve halsizlik görülebilir. Şiddetli kanama vücutta sıvı kaybına yol açabilir ve bu da kişinin genel durumunu etkileyebilir.
Dış Gebelik Teşhisi Nasıl Konur?
Teşhis genellikle doktorun yapacağı pelvik muayene, kan tahlili ve ultrason görüntüleme ile konur. Kan testlerinde, gebelik hormonu olan HCG (Human Chorionic Gonadotropin) seviyelerinin izlenmesi önemlidir. Normal bir gebelikte bu hormon seviyesi hızla artar. Ancak dış gebelik sırasında seviyeler genellikle daha düşük seviyelerde kalabilir. Ultrason ile rahimde gebelik kesesi görülmediği durumda, doktor fallop tüplerini inceler. Bu durumun varlığını doğrulamaya çalışır. Ayrıca, şüphe doğrultusunda yapılan bazı ek kan testleri de tanıyı güçlendirebilir.
Dış Gebelik Tedavisi
Tedavi, durumun ciddiyetine ve gebeliğin gelişim aşamasına göre değişir. Erken teşhis konmuş gebeliklerde tedavi genellikle ilaçla yapılabilir. Ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Metotreksat, dış gebelik tedavisinde kullanılan en yaygın ilaçtır. Metotreksat, döllenmiş yumurtayı ve plasentayı yok ederek, gebeliğin gelişmesini durdurur.
İlaç tedavisi, yalnızca gebelik henüz küçükse ve fallop tüpü hasar görmemişse uygulanabilir. Eğer ilerlemişse ve tüp yırtılmışsa, cerrahi müdahale gereklidir. Bu işlem, laparoskopi (kapalı yöntemle) veya daha büyük bir kesiyle yapılabilir. Fallop tüpü zarar görmüşse, tüp alınabilir. Ancak bazı durumlarda, tüp korunarak gebelik materyali çıkarılabilir.
Dış Gebelik Risk Faktörleri
Bazı kadınlar dış gebelik için daha yüksek risk altındadır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, fallop tüplerini etkileyerek riski artırır. Daha önce bu durumu yaşayan kadınların bir sonraki gebeliklerinde de aynı durumu yaşama riski daha yüksektir.
Fallop tüplerine yapılan cerrahi işlemler, tüplerin tıkanmasına veya zarar görmesine yol açabilir. 35 yaş üstü kadınlar daha yüksek risk altındadır. Sigara içmek, fallop tüplerinin sağlığını olumsuz etkileyebilir ve dış gebelik may increase the risk.
Dış Gebelik ve Gelecekteki Gebelikler
Bu durumu geçiren kadınların çoğu, uygun tedaviyle iyileşebilir ve ilerleyen yıllarda sağlıklı bir gebelik yaşayabilirler. Ancak bir dış gebelik, kadın için bir risk faktörü oluşturabilir. Gelecekteki gebeliklerde daha dikkatli olunması gerekir. Düzenli kontroller ve doktor takibi önerilir. Sonuç olarak, erken teşhis edilip tedavi edildiğinde başarılı bir şekilde yönetilebilir. Bu nedenle, belirti fark edildiğinde kadınların doktorlarına danışmaları son derece önemlidir.
