Çiftin düzenli ve korunmasız ilişkiye girmesine rağmen 1 yıl boyunca çocuğunun olmaması durumunda ailenin çocuğu olması için uygulanan tedavi yöntemine kısırlık infertilite tedavisi denir. Bu durum 35 yaşından büyükler için 6 ay ile sınırlandırılmaktadır.
Kısırlık Nedir?
Kısırlık (İnfertilite) Belirtileri Nelerdir?
Kısırlık (infertilite) belirtileri arasında en sık rastlanan belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Düzensiz adet veya hiç adet olamama,
- Adet dönemlerinde şiddetli ağrı ve sancı görülmesi
- Adet döneminde şiddetli kanama
- Hamilelik yokken memelerden süt gelmesi
- Aşırı kilo alımı,
- Hormon bozukluğuna ilişkin aşırı tüylenme ve akne sorunu
- Erkeklerde sertleşme ve boşalma ile ilgili problemler
- Testislerde ağrı, şişlik
- Erkeklerin meninin azalması gibi belirtiler görülebilir. Bunun yanı sıra yaş ilerledikçe, üreme organlarındaki verim de azalır.
Kısırlığa Neden Olabilecek Etkenler
Cinsen fonksiyon bozuklukları, gibi birçok farklı sebeplerden dolayı kısırlık (infertilite) meydana gelebilir. Kısırlığın tespit edilebilmesi için tam sistem muayene ve kontrol gerekir. Doktor tarafından hastalar detaylı sorgu ve muayene edilir. Çocuğu olmayan çiftlerin doktora birlikte gitmesi önerilir. Kısırlık kadın veya erkekte farklı şekilde muayene edilir. Erkekler ilk önce fiziksel muayeneden geçer. Penis ve testislere detaylı bakılır.
Varikosele ve jinekomasti yani memelerde büyüme olup olmadığına bakılır. 3-5 günlük cinsel perhizden sperm bir kaba alınarak detaylı bir şekilde incelenir. Bu testten bir süre önce kişinin boşalma, mastürbasyon veya cinsen ilişkiye kesinlikle girmemesi gerekmektedir. Kadınlarda üreme organları ve hormonlarının durumları değerlendirilir. Kadınların hamile kalması için endokrin bezleri olan hipotalamus ve hipofiz bezlerinin sağlıklı şekilde çalışması gerekir. Bu bezler beyinde bulunur. Endokrin bezleri ve üreme sisteminin uyum içinde ve sağlıklı bir şekilde çalışması gerekir.
Erkeklerde kısırlığa sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Sperm sayısının düşük olması,
- Spermler morfolojik açıdan bozukluk oluşması,
- Spermlerin hareketsiz olması veya yavaş hareket etmesi,
- Sperm konsantrasyonunun düşüklüğü,
- Cinsel fonksiyon bozuklukları,
- Azospermi,
- Varikosel,
- Aşırı sigara ve alkol tüketimi,
- Uyuşturucu kullanımı,
- Stres,
- Diyabet hastalığı,
- Obezite,
- Hormon bozuklukları,
-
Anne karnında veya çocuklukta enfeksiyon hastalıkları geçirilmesi.
Kadınlarda Erkeklerde kısırlığa sebep olan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Yumurta rezervinde düşüklük,
- Rahim tüplerinin kapalı olması,
- Yumurtlama bozukluğu,
- Polikistik over sendromu,
- Yumurtalıklarda oluşan çikolata kistleri (endometriozis),
- Düzensiz adet döngüsü
- Obezite
- Tiroid problemleri,
- Yüksek prolaktin düzeyi,
- Bağışıklık sisteminden kaynaklı sorunlar
- Rahim içerisine doğru gelişen büyük çaplı miyomlar,
- Yoğun düzeyde sigara ve alkol tüketimi,
- Yaşın ilerlemesiyle doğurganlık şansının azalması,
- Erken menopoz
- Genital bölgeye yakın yerlerde gerçekleşen kanserler ve bu kanserlerin tedavisi için kullanılan ilaçlar.
Kısırlık İnfertilite Tedavisi Alacak Çiftlerde Nelere Bakılır?
- Yumurta ve yumurtlama varlığı: Genelde adetleri düzenli olan kadınların yumurtladığı söylenir.
-
Gebeliğin oluşması için sperm sayısının ve şekillerinin yeterli seviyede olması gerekir.
- Yumurta ve spermin birleşmesini sağlayan yolda herhangi bir kusur veya tıkanıklık olmaması.
İnfertilite Tanısı Nasıl Koyulur?
Kısırlık İnfertilite Tedavisi Yöntemleri
Kısırlığa birçok farklı etken sebep olabildiği gibi birkaç çeşit de tedavi yöntemi bulunmaktadır. Kısırlığın nedenine ve türüne saptandıktan sonra çifte üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinde biri olan tüp bebek tedavisi önerilir. Bu tedavi türünde babadan alınan sperm annenin üreme hücresi olan yumurta ile laboratuvar ortamında birleştirilerek döllenme sağlanır. Embriyo oluştuktan sonra annenin rahmine bırakılarak gebelik sağlanır. Kısırlık infertilite tedavisi sık uygulanan yöntemlerden bazıları da şunlardır;
- Aşılama
-
Yumurta gençleştirme
- Tüp bebek tedavisi
- Mikroenjeksiyon
- Yumurta dondurma
- Embriyo tıraşlama
- Yardımcı tomurcuklanma
- Mitokondri transferi
Kısırlık İnfertilite Tedavisi
Kısırlık tanısı konulan kişilerde izlenecek yöntem, infertilitenin nedenine ve menide sperm olup olmamasına bağlı değişiklik göstermektedir. Erkeklerde için kısırlık infertilite tedavisi için uygulanabilecek yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Kısırlık ilaç tedavisi
- Kısırlık iğne tedavisi
- Kısırlık aşılama yöntemi
- Yardımcı üreme teknikleri
Erkek Kısırlığında İlaç Tedavisi
Kısırlığın nedeni hormon bozukluklarından kaynaklandığı durumlarda ilaç tedavisine başvurulmaktadır. Sperm üretimini kontrol eden hormonlar azaldığında, hormonların tekrardan yerine konulması yeniden sperm üretimine katkılı olur. Hipogonadotropik hipogonadizm adı verilen bu durumda, iki yıla kadar sürebilen ilaç tedavisi sonrasında sperm geri kazanılabilir; Bu sayede normal tedavi veya tüp bebek tedavisi ile hamile kalınabilmektedir.
Erkek Kısırlığında İğne Tedavisi
İlaç uygulanabilecek erkek infertilite hastaları için yapılan yöntemlerden biri de iğde tedavisidir. İğne tedavisi ortalama 1-2 yıl sürebileceğinden dolayı sabırlı olmak oldukça önemlidir.
Aşılama Tedavisi (İnseminasyon)
- Erkekte morfolojik olarak normal ve hareketli spermin olması.
- Kadınlarda yumurtlama ve yumurta kalitesinin normal düzeyde olması.
- Kadında herhangi bir tıkanıklık durumuna rastlanmaması.
Kısırlık İnfertilite Tedavisi Zor Bir Tedavi Midir?
Kısırlık infertilite tedavisi günümüzde daha kolay hale getirilmiştir. Eskiden yumurta toplama işlemi laparoskopik olarak (karında küçük bir delikle yapılan cerrahi bir yöntem) yapılırdı. Hastalar bu teknikten çok rahatsız olurlar. Fakat günümüzde genel anestezi altında güçlendirilmiş transvajinal ultrason ile veya yüzeyel bir anestezi ile yapılmakta, bu sayede
hasta yumurta toplama işleminden 2 saat sonra evine dönebilmektedir. Aynı zamanda ilaç teknolojisinin gelişmesi, ilaçların kolay kullanımı, enjeksiyon bölgesinde daha az ağrı olması ve reaksiyonların minimal olması bu tedaviyi kolaylaştırmıştır.
Kısırlık İnfertilite Tedavisi Hakkında Sık Sorulan Sorular
1-İnfertilite Kadını Nasıl Etkiler?
Kısırlık, kadınların anne olmaları için bir engel olarak görülebilir. Aynı zamanda kısırlık, çocuk kaybı, kontrol kaybı, kadınlık kaybı, fiziksel sağlık ve işlevsellik kaybı, statü kaybı, hayal gücü kaybı, özgüven kaybı gibi benlik algısında değişiklikler olarak da görülebilir.
2-İnfertilite Sorunları Nelerdir?
3-İnfertilite Çeşitleri Nelerdir?
- Primer Kısırlık: Daha önce hamile kalmamış kadınlarda görülen kısırlık türüdür. Kısırlıktan muzdarip çiftlerin yaklaşık %40’ını oluşturur.
- Sekonder kısırlık: Daha önce hamile kalmış kadınlarda görülen kısırlık türüdür.
4-Kısırlık İnfertilite Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Kısırlık tedavisi bazı durumlarda bir ay sürerken, altta yatan bazı nedenlere bağlı olarak tedavi süreci 6 aya kadar uzayabilir. Aşılama veya zamanlı cinsel ilişki gibi tedavi yöntemleri uygulandığında işlem süresi daha kısa sürede tamamlanabilir.
5-Kadınlarda Kısırlık (İnfertilite) Nasıl Anlaşılır?
Doğurganlık çağındaki kadınlarda kısırlığın en basit belirtisi adet kanamasının düzensizliğidir. Örnek olarak iki adet döngüsü arasındaki süre 21 günden daha kısa veya 35 günden daha uzunsa bu durum kısırlığa yol açan düzensiz yumurtlama yanı kısırlığın belirtisi olarak kabul edilebilir.
