Bireyin cinsel aktiviteyi gerçekleştirmede veya zevk almakta yaşadığı sürekli güçlük veya rahatsızlıktır. Bunlar arasında cinsel isteksizlik, ereksiyon, orgazm problemleri gibi çeşitli durumlar bulunur. Cinsel işlev bozukluğu bireyin cinsel yaşamını olumsuz etkileyebilir. Psikolojik stres yaratabilir. Tedavi genellikle psikolojik danışmanlık, ilaçlar veya cerrahi müdahaleyi içerebilir.
Cinsel İşlev Bozukluğu Belirtileri
Kişi cinsel ilişkiye olan ilgisini kaybedebilir veya cinsel dürtüde azalma yaşayabilir. Bunun sonucunda cinsel ilişkiye girme isteği azalır veya ortadan kaybolur. Cinsel uyarılma sırasında zorluklar yaşanabilir. Cinsel uyarılmada veya cinsel uyarılma sürecinde eksiklik hissedilebilir. Bu durum, cinsel temas sırasında yeterli nemlenme zorluğu olarak ortaya çıkar. Erkeklerde ise ereksiyon sağlama zorluğu olarak ortaya çıkabilir. Kişi, cinsel ilişki sırasında orgazm olmada zorluk çekebilir.
Erkeklerde bu durum erken boşalma veya geç boşalma olarak ortaya çıkabilir. Kadınlarda orgazm olamama zorluğu olarak gözlemlenebilir. Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı yaşanabilir. Kadınlarda vajinismus, dispareuni gibi durumlar cinsel ilişkiyi acı verici hale getirebilir. Erkeklerde de cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık yaşanabilir.
Cinsel ilişkiye karşı ilgisizlik veya isteksizlik gözlenebilir. Kişi cinsel ilişkiye girme isteği duymaz. Cinsel aktivitelere karşı isteksizlik hisseder. Cinsel kimlik veya cinsiyetle ilgili belirsizlik veya çatışma yaşanabilir. Kişi kendi cinsel kimliğini tanımlamada zorluk çekebilir veya cinsiyet geçiş sürecinde sıkıntılar yaşayabilir. Cinsel işlev bozukluğu, fiziksel belirtilerle de ilişkilendirilebilir.
Bunlar arasında yorgunluk, baş ağrısı, mide bulantısı, kas ağrıları gibi genel vücut belirtileri yer alabilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve durumun nedeni ve şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Eğer bu belirtilerden herhangi biri sizde veya bir tanıdığınızda varsa, bir sağlık uzmanına başvurmanız önemlidir. Profesyonel yardım, durumun altında yatan nedenleri belirleme konusunda yardımcı olur. Ayrıca uygun tedavi seçeneklerini değerlendirme konusunda yardımcı olabilir.
Cinsel İşlev Bozukluğu Risk Faktörleri
Kronik hastalıklar, obezite, diyabet gibi fiziksel sağlık sorunları olumsuz etkiler. Stres, kaygı, depresyon, gibi psikolojik sorunlar ortaya çıkmasında önemli bir rol oynar. Partnerle iletişim eksikliği, anlaşmazlıklar, ilişki problemleri tetikleyebilir. Cinsel istismar, taciz, geçmişte yaşanan olumsuz cinsel deneyimler gibi travmatik olaylar yol açar. Bazı ilaçlar (antidepresanlar, hipertansiyon ilaçları gibi) cinsel işlevleri etkileyebilir. Aşırı alkol tüketimi de cinsel işlev bozukluğu yaşanmasına neden olabilir.
Hormonal değişiklikler veya hormonal bozukluklar neden olabilir. Yaşlanma süreciyle birlikte hormon seviyelerindeki değişiklikler ve fiziksel sağlık sorunları artırır. Kültürel normlar, değerler ve dini inançlar cinsel işlevleri etkileyebilir. Kişinin cinsel kimliği, cinsel yönelimi ve cinsel tercihleri cinsel işlev üzerinde etkili olabilir. Her bireyde cinsel işlev bozukluğu ortaya çıkmasına neden olabilecek faktörler farklılık gösterebilir. Genellikle birden fazla faktörün etkileşimi sonucunda meydana gelir.
Cinsel İşlev Bozukluğu Tedavisi Nelerdir?
Psikolojik kökenleri varsa, terapi etkili olabilir. Cinsel terapi, bireylerin bu durumla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Çiftler arasındaki iletişimi geliştirebilir. Tedavide bazı ilaçlar reçete edilebilir. Erkeklerde sertleşme sorunları için sildenafil gibi PDE5 inhibitörleri kullanılır. Kadınlarda ise libidoyu artırmak için flibanserin (Addyi) gibi ilaçlar önerilebilir. Bazı bozukluklar hormonal dengesizliklerden kaynaklanıyorsa, hormon tedavisi önerilebilir.
Örneğin, erkeklerde testosteron seviyelerinin düşük olması cinsel istekte azalmaya neden olabilir. Bu durumda testosteron tedavisi uygulanabilir. Cinsel işlev bozukluğu yaşayan bireylere cinsel sağlık ve fonksiyonlar hakkında bilgi vermek gerekir. Cinsel eğitim ve danışmanlık almak faydalı olabilir. Bu, kişinin cinsel konulardaki bilgisini artırabilir. Kendine olan güvenini yeniden kazanmasına yardımcı olabilir.
Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek, tedavide yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, dengeli beslenmek, stres yönetimi tekniklerini uygulamak gerekir. Alkol, sigara gibi zararlı alışkanlıklardan kaçınmak cinsel sağlığı olumlu yönde etkileyebilir. Bazı durumlarda, altında yatan anatomik sorunlar cerrahi müdahale gerektirebilir. Örneğin, Peyronie hastalığında penis eğriliği için cerrahi tedavi seçeneği değerlendirilebilir. Partnerler arasındaki uyumsuzluk veya iletişim problemleri neden olabilir. Çift terapisi, çiftler arasındaki ilişkiyi güçlendirmek ve cinsel sorunları ele almak için etkili bir yaklaşım olur. Cinsel işlev bozukluğu tedavisi, kişinin durumuna ve ihtiyaçlarına göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle, en uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesi için bir uzmana danışmak önemlidir.