Yumurtalıklar üzerinde veya içinde oluşan sıvı dolu keseciklerdir. Kadınlarda yumurtalık kisti çoğu zaman zararsızdır ve belirtileri olmayabilir. Ancak, bazı durumlarda kistler büyüyebilir, ağrıya veya düzensiz adet dönemlerine yol açabilir. Genellikle hormonal dengesizlikler, endometriozis veya hamilelik gibi durumlarla ilişkilidir. Çoğu kist kendiliğinden kaybolur, ancak tedavi gerekebilir.
Kadınlarda Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?
Alt karın bölgesinde baskı, dolgunluk veya ağrı hissi olabilir. Bu ağrı bazen ani ve şiddetli olabilir. Adet döngüsünde değişiklikler, özellikle adet kanamasının miktarında artış veya azalma görülebilir. Karında şişlik ve dolgunluk hissi, bazen karnın büyümesine neden olabilir. Sık idrara çıkma ihtiyacı veya bağırsak hareketlerinde değişiklikler görülebilir.
Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrı hissedilebilir. Büyük kistlerde, mide bulantısı veya kusma gibi sindirim problemleri yaşanabilir. Nedensiz kilo alımı, özellikle karın bölgesinde fark edilebilir. Kadınlarda yumurtalık kisti genellikle iyi huyludur. Ancak belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurulması önemlidir.
Kadınlarda Yumurtalık Kisti Neden Olur?
Hormonal dengesizlikler, özellikle östrojen ve progesteron seviyelerindeki dalgalanmalar, yol açabilir. Polikistik over sendromu, yumurtalıkta çok sayıda küçük kist oluşmasına neden olan hormonal bozukluktur. Endometriozis hastalığında, rahim iç dokusuna benzer dokular yumurtalıklara yerleşir. Kiste neden olur. Gebelik sırasında bazı kadınlarda fonksiyonel kistler oluşabilir. Bu kistler genellikle zararsızdır ve hamilelik ilerledikçe kendiliğinden kaybolur. Pelvik enfeksiyonlar, tedavi edilmemişse, yumurtalıklarda apse ve kist oluşumuna yol açar.
Ailede yumurtalık kisti öyküsü olan kadınlarda kist gelişme riski daha yüksek olabilir. Aşırı kilo, vücut yağlarının hormon dengesini bozması nedeniyle kadınlarda yumurtalık kisti riskini artırabilir. Erken yaşta adet görmeye başlamak, oluşma olasılığını artırabilir. Sigara içmek ve alkol tüketimi, riski artıran faktörler arasında yer alabilir. Diyabet hastalığı, özellikle kontrol altında değilse, gelişme riskini artırabilir.
Kadınlarda Yumurtalık Kisti Nasıl Tedavi Edilir?
Küçük ve belirtisiz kistler genellikle birkaç ay boyunca takip edilir. Düzenli ultrason kontrolleri ile kistin boyutunda değişiklik olup olmadığı izlenir. Hormonal dengesizliklerden kaynaklanan kistler için doğum kontrol hapları reçete edilir. Bu ilaçlar, kistlerin büyümesini engelleyebilir ve yeni kist oluşumunu önleyebilir. Kistin büyük olması, ağrıya neden olması veya kansere dönüşme riski taşıması durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. Laparoskopi (kapalı ameliyat) yaygın bir yöntemdir.
Daha büyük veya karmaşık kistler için açık ameliyat (laparotomi) gerekebilir. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stresten kaçınma gibi yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir. Kadınlarda yumurtalık kisti oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir. Tedavi sonrasında hastaların düzenli doktor kontrollerine gitmeleri önemlidir. Böylece kistlerin tekrarlayıp tekrarlamadığı takip edilebilir. Her hasta için en uygun tedavi yöntemi, uzman bir jinekolog tarafından belirlenmelidir. Tedavi süreci, hastanın yaşı, kistin türü ve sağlık durumu gibi faktörlere göre kişiselleştirilir.
